Historia Arabii Saudyjskiej przypomina fascynujący scenariusz filmowy, w którym tradycyjna, konserwatywna wspólnota w ciągu kilku dekad przekształca się w nowoczesne, dynamicznie rozwijające się państwo.
Jeszcze w pierwszej połowie XX wieku tereny dzisiejszej Arabii Saudyjskiej były przestrzenią niemal całkowicie zdominowaną przez koczownicze plemiona, surowe prawa islamskie i trudne pustynne warunki. Życie toczyło się niemal bez zmian przez setki lat, podporządkowane rytmowi tradycji i religijnych nakazów.
Wszystko zmieniło się w 1938 roku – wraz z odkryciem ropy naftowej. To był moment przełomowy, który można porównać do nagłego przebudzenia. Pustynne tereny, do tej pory uważane za jałowe i nieprzydatne, stały się centrum globalnego zainteresowania. Ropa naftowa była niczym magiczny eliksir, który w ciągu kilkunastu lat przekształcił ubogie królestwo w jedno z najbogatszych państw świata.
Prawdziwa rewolucja społeczna rozpoczęła się jednak dopiero na przełomie XX i XXI wieku. Młode pokolenie Saudyjczyków, coraz bardziej świadome globalnych przemian, zaczęło domagać się zmian. Kluczową postacią tej transformacji stał się książę Mohammed bin Salman, który w 2017 roku zainicjował program „Wizja 2030”.
Program ten to więcej niż tylko strategia ekonomiczna – to manifest nowego myślenia o państwie. Jego celem jest stopniowe uniezależnienie się od eksportu ropy, przyciągnięcie zagranicznych inwestycji i stworzenie nowoczesnej, wielosektorowej gospodarki. Co więcej, zakłada on także istotne zmiany społeczne.
Symbolem tych zmian są przede wszystkim kobiety. Jeszcze kilkanaście lat temu ich możliwości były drastycznie ograniczone – nie mogły prowadzić samochodu, podróżować bez zgody męskiego opiekuna czy pracować w wielu zawodach. Dziś sytuacja wygląda zupełnie inaczej. Kobiety studiują, pracują, zajmują coraz ważniejsze stanowiska, a w 2018 roku uzyskały prawo jazdy.
Transformacja nie oznacza całkowitego zerwania z tradycją. Wręcz przeciwnie – Arabia Saudyjska stara się zachować swoją tożsamość, jednocześnie otwierając się na świat. Religia nadal odgrywa kluczową rolę, ale jej interpretacja staje się bardziej elastyczna i tolerancyjna.
Technologia i globalizacja również odgrywają olbrzymią rolę w tej przemianie. Młodzi Saudyjczycy są świetnie wykształceni, biegle posługują się angielskim, są aktywni w mediach społecznościowych i mają zupełnie inne spojrzenie na świat niż ich rodzice czy dziadkowie.
Oczywiście, droga do pełnej nowoczesności nie jest prosta. Wciąż istnieją poważne wyzwania – nierówności społeczne, ograniczenia wolności obywatelskich, wpływy konserwatywnego kleru. Jednak kierunek zmian wydaje się być już przesądzony.
Arabia Saudyjska przestaje być już tylko eksporterem ropy, a staje się globalnym graczem technologicznym, inwestorem i państwem otwartym na świat. To fascynująca transformacja, która pokazuje, że nawet w pozornie najbardziej konserwatywnych społeczeństwach możliwe są głębokie, pozytywne zmiany.
